Kura për depresionin dhe ankthin sipas “bios pythagorikos.”

Kurën për depresionin dhe ankthin grekët e lashte, e  bazonin ne nje perqasje holistike mjaft interesante. Ata kishin parasysh nje stil jetese te njohur si : bios pythagorikos me ane te se ciles ju mesonin njerezve te kujdeseshin  per  menyren e te ushqyerit, aktivitetin fizik, por mbi te gjitha ate intelektual..Perkujdesja per trupin dhe ndriçimi mendjes , ishin per  filozofet e greqise elementet kyç  per  te patur  qetesi shpirterore.

Sot ndoshta këto elemente mund të mos duken aq thelbësore, por  kemi arritur ne një pikë ku ndoshta, ajo që na nevojitet më shume është të kthehemi pikerisht në themelet baze. Te  kthehemi  dhe  t’a  zvogëlojmë kompleksitetin e jetës së përditshme, të ulim  shqetësimet, të heqim stimujt  e  tepert , t’ju  japim  priotitet  ceshtjeve   te  rendesishme.

Asokohe figura të tilla si Platoni, Aristoteli apo Pitagora nuk flisnin vetëm për koncepte morale, etike apo estetike, por  ju mesonin  njerezve  edhe artin e  “te  jetuarit  mire”. Madje më e rëndësishme nëse ishte e mundur, qëllimi përfundimtar i filozofisë ka qenë gjithmonë te mesoje njerëzit  të mendojnë më mire. Një aspekt thelbësor ky që në një afat të gjatë na lejon të investojmë në mirëqenien tonë.

Ne  çfare  konsiston kura per  depresionin  dhe  ankthin  sipas  bios  pythagorikos ?

Nicholas  Kardaras nje psikolog  klinik i njohur per  punen  e  tij  shkencore ne  fushen  e  shendetit  mendor, ka  nje  publikim  te sukseshem qe  titullohet; How Plato and Pythagoras Can Save Your Life .Ne  kete  punim  gjate  nje  konference  te  American Psychological Association (APA) ai parashtroi  disa  ide:

–Sot depresioni dhe  ankthi  jane  dy  sfida  te  medha ne  fushen  e  shendetit. Parashikohet qe ne 2030  do  te  jene  çrregullimet  kryesore. –Nje studim prane  King’s College ne Londer (konsideruar  studimi me i rendesishem per ankthin dhe depresionin) tregon se  30 – 40% i  rriskut  per  depresion  dhe  ankth  eshte gjenetike,nderkohe qe 60 – 70 % vjen nga faktoret  mjedisor. – Origjina e ketyre çrregullimeve psikologjike nuk  gjendet  vetem  ne  menyren  tone  te  jeteses  se  industrializuar  dhe  urbanizuar. Po harrojme  krejtesisht prioritetet  tona  ekzistenciale, objektivat tona…e  kerkojme  lumturine  te  produktet me afat skadence  te  programuar.(iphone, kompjuter, makine).Po  veteizolohemi  çdo  dite  e  me  shume. Jemi nje shoqeri  qe  edhe  pse  e hiperlidhur me  rrjetin elektronik  ndjehet  më  e  vetmuar se  kurre.

–Nje  tjeter aspekt  mjaft  interesant tregojne studimet shkencore ne  Universitetin e Kansas. Disa popuj si Kaluli ne Papua Guinea e Re, paraqesin  nje  indeks  depresioni  zero  ose  inekzistent. Ne  keto  vende  popullsia  adopton  nje  filozofi  jete  shume  te  thjeshte  qe  iu  lejon  atyre  te  shijojne  nje  mireqenie  mendore  te  mire. – Ndersa  ne  mund  te  perfitojme  nga kura  per  depresionin  dhe  ankthin  qe  kane  lene  te  trasheguar greket  e  lashte. E  nisur  ne  ate  kohe  nga  Pitagora  njihet  si bios pythagorikos. Le  ta  shohim  per  çfare behet  fjale:.

1)Diete  e  pasur  me  Omega  3. Acidet yndyrore  omega 3  gjenden  ne  ushqime  si  arrat,vaji i ullirit, salmoni, farat e chia – s . Shume  interesant  eshte  fakti  se  studimet  tregojne  qe  keto  acide  yndyrore  veprojne  si  neuroprotektore  autentik. 2) Aktivitet fizik i rregullt. Gjimnazi ne Greqine  e  Lashte  ishte  nje  institucion  qe  i  dedikohej  edukimit  fizik  dhe  shpirteror.Dy fusha  pra  te  lidhura  me  njera- tjetren. Ne  ditet  e  sotme  e  leme  shume  pas  dore  rendesine  e  ushtrimeve  fizike, mbajtjen  ne  forme  te  trupit, shijimin e  jetes  aktive  per  te  qene  ne  harmoni  me  mjedisin  rrethues, me natyren, me  veten.3)Te  jesh  ne  harmoni  me  driten  e  diellit. Nje  tjeter  element  thelbesor  per  kuren  e depresionit  dhe  ankthit  per  greket  e  lashte. Po  ta  mendojme  mire  jemi  duke  e  humbur  fare  kete mundesi. Jemi  te  rrethuar  gjithandej  nga  drita  artificiale  neper  zyrat  tona  dhe  mjetet  elektronike. Kjo  lloj  drite  e  demton  “nevojen  tone  per  qetesi ”  dhe  si  pasoje  edhe  shendetin. Duhet  patjeter  te  ekspozohemi  ne  driten  e  diellit  dhe  te  rregullojme  oraret  tona  që  te  mos  e  humbasim  lidhjen  me  ciklin  e  natyres.

4) Zhvillojme  aktivitete  qe  parandalojne  mendimet  negative. Greket  e lashte  ishin  te  parët  kur  behej  fjale per  argëtim dhe relaks , perveç  kultivimit  te  kenaqesive  fantastike  me  te  cilat  luftonin  preokupimet. Nuk  duhet  detyrimisht  te  hyjme  ne  hedonizem (kenaqesi  pa  limit),por  te  krijojme  mundesine  te  shijojme  pak  ore  ne  te  cilat  ti  dedikohemi  pasioneve, deshirave  tona  duke  u  ndjere  te  lire, alegro  dhe  krijues.

5) Dialektika. Në shërimin e depresionit dhe ankthit, grekët e lashtë sigurisht e përfshinin këtë aktivitet interesant. Dialektika është arti i konfrontimit, degjimit, diskutimit, relativizimit, mësimit, ripërtëritjes  së  ideve, zbulimeve  te  reja … Kjo para së gjithash  eshte  nje  mundesi  per  te  patur kontakte  shoqërore te  vlefeshme  që  na  hapin  perspektiva të reja, që na  nxisin me  energjinë , optimizmin  dhe  gjallerine e tyre .

Nuk  mund  te  ishin  me  te  thjeshta  se  kaq  sygjerimet  e  “kures  greke”  per  depresionin. Më shumë se një “kuti e ndihmës së shpejte”, është një ftesë për të krijuar një stil jetese të re: të krijojmë një projekt ku të jemi  ne protagonistët qe e ndjekim dhe perpiqemi për mirëqenien tonë fizike dhe mendore.

(psikologjia per te gjithe)                                                                     25/shkurt/2019