Psikologe Arta Naçi
Keshillime Klinike

 “Fol nëse dëshiron që unë të të njoh”

 

(Dikur  të  vegjël  shpesh  “idhnoheshim” me  shoqet  dhe  rrinim  dite  të  tëra  pa  folur  me  njera – tjetren. Zemerimi  dhe  shqetesimi  i  diteve  pa  folur  ia  linte  sakaq  vendin  harese  dhe  gezimit  pa  kufi  kur “pajtoheshim”  sërish.*)

Te  mos  i  flasesh dikujt  ne  shenje  “denimi”. Ndonjehere  vendosim  te  mos  i  flasim  dikujt  per  t’a “denuar”. Kjo  eshte  nje  strategji  qe  shume  persona  e  zgjedhin  per  te  “shprehur” zemerimin  e  tyre, mosaprovimin, ose  per  te  qortuar  dike…

Sa  efikase  është  kjo  metodë  për  te  kapercyer  nje  problem  ose  sa  vlen  per  te  ndryshuar nje  person. Pse  te  zgjedhim  të  mos  flasim  kur  zemërimi  na  pervelon  brenda?

Vendosja  e  dialogut  me  dikë  nuk  është  gjithmonë  i  lehtë, sidomos  kur  ka  një  konflikt  ne  mes, i cili duket  se  nuk  ka  zgjidhje. Gjithesesi, nqse  në  vend  që  të  perballemi  drejtpërdrejt  me  argumentin  zgjedhim  të  mos  ia  drejtojme  fjalen  tjetrit, krijojme  nje  tension  te  metejshem. Mosmarrëveshjes  se pazgjidhur  i  shtohet  një  ngerç  i  komplikuar  që  mund  të  shnderrohet  ne  një  inkubator  te  vërtetë  ku  shumohet  helmi.

Megjithatë  shumë, nuk  kanë  interes  t’a  zgjidhin  konfliktin  përmes  dialogut. Në  fund  të  fundit, duan  që tjetri  t’i  nenshtrohet  kendveshtrimit  te  tyre  kështu  që  përdorin  heshtjen  si  ndëshkim, derisa  heshtja  te rezistoje. Ky  nuk  eshte  gje  tjeter  veçse  një  qëndrim  fëminor* dhe  aspekti  më  i  keq  është  se  nuk  na  çon  asgjëkundi, veçse  në  një  kënaqësi  egoiste.

Te denosh dike duke mos i folur. Arsyet; Ka  shumë  argumente  që  mbrojnë  idenë  se  te  mos  flasesh me  dikë  është  e  drejtë. Në  fund  të  fundit, qëllimi  është  të  ndëshkojmë  personin  dhe t’i  leme  te  kuptoje  qe  duke  mos  i  folur  jemi  duke  i  treguar  qe  nuk  e  miratojme  qendrimin  e  tij. Por  pse  të  mos ia  themi  gjerat  ne  vend  qe  te  zgjedhim  te  mos  i  flasim  fare ? Arsyet  kryesore  të  nxjerra  nga  ata  që  zgjedhin  këtë  opsion  janë:

1) Me mire  nuk  flas  fare  me  nje  person sesa  te  linde ndonje  debat  dhe  te  shahemi keqas…2) Ky  njeri  nuk  më dëgjon. I  kam  kerkuar  shume  here  te  ndryshoje, por  nuk  ka  funksionuar …pra, më  mirë  nuk  i  flas  më. 3) Ai duhet  të  më  kërkojë  falje  për  atë  që  ka  bere  dhe  ka  thënë,..po  nuk  e  beri  kete  nuk  kam  ndermend  t’i  flas. Pse  te  flasim  kur  gjithçka  kthehet  aty  ku  e  kemi  nisur ? Më mirë  nuk  i  flas  ne  menyre  qe  te  kuptoje  se  nuk  kam  ndermend  te  heq  dore. Në  të  gjitha  rastet  thuhet  se  heshtja  është  alternativa  më  e  mirë  për  të  shmangur konfliktin. Për  një  arsye  apo  tjetër, fjalet  u  panë  qe  nuk  vlejten. Pra vendoset  keshtu  që  të  mos  flasim  me  dikë  në mënyrë  që  kjo  të  kuptohet  si  ndëshkim  dhe  për  rrjedhojë, tjetri  të  ndryshoje  qëndrimin  e  tij.

Te  vendosesh  te  mos  i  flasesh  më  dikujt  eshte  sjellje agresive.

Heshtja  mund  te  kete  nje  mori  kuptimesh, disa  prej  te  cilave  jane  realisht  te  dhuneshme. Te  mos  i  flasim  me  dikujt  korenspondon  me  formen  e  nje  sjelljeje  pasivo – agresive. Kjo do  të  thotë  qe  po sulmoni  tjetrin, por  në  mënyrë  implicite. Shumicen  e  kohës, ky  qëndrim  është  po  aq  ndoshta  edhe  më  i  dëmshëm  se  agresioni  i  drejtpërdrejtë, sepse  heshtja  përfaqëson  një  boshllek  të  dukshem  sidoqe  ta  interpretojme.

Për  ata  që  nuk  i  flasin  me  dikujt, arsyet  janë  të  qarta. Ekziston  gjithashtu  një  synim  i  paracaktuar  lidhur  me  epilogun  në  të  cilin  kjo  situatë  duhet  të  çojë.Por  gjithë  atyre  që  përdorin  këto  strategji, duhet  t’i  pyesim: a  jeni  te  sigurte  se  tjetri  e  kupton  vertete  domethënien  e  heshtjes  suaj? A mendoni  vertete  se  menyra  me  e  mire  qe  te  ndryshojne  gjerat  apo  situaten  me  tjetrin  eshte  te  mos  dialogoni  më  me  të? Heshtja  e  rrit  largesine.. Dhe  largesia  zakonisht  nuk  eshte  një  aleat  i  mirë për  të  kuptuar  ose  për  të  rivendosur  lidhjet  e  thyera  ose  të  dëmtuara. Perkundrazi hendeku rritet më tej.

Nga  ana  tjetër, te  mos  i  flasim  dikujt  mund  të  funksionojë  përkohësisht. Tjetri  e  percepton  kete  forme “denimi”  dhe  reagon; kthehet  per  te  kerkuar  falje  dhe  premtuar  se  do  te  ndryshoje  dhe  do  beje  ate  qe  duam  ne. Megjithatë, me  kalimin  e  kohes, zemerimet  e  vogla  mund  te  zmadhohen. Rralle  rastis që heshtja  te  zbuse  konfliktin  themelor  ose  t’i   hape  rrugë  zgjidhjes  së  tij.Në  më  të  shumtën  e  rasteve  ajo  e “mbulon” atë.

Përdorimet  pozitive  të heshtjes. Është gjithashtu e vërtetë që ndonjëherë është më mirë të mos  flasesh.; psh  kur  jemi  shumë  të  ngazëllyer. Zemërimi  gjithashtu  çon  në  ekzagjerim  dhe  nxit  dëshirën  për  të lënduar  tjetrin, në  vend  që  të  nxisë  thenien  e  asaj  qe  mendojme  apo  ndjejme  me  të  vërtetë .Duke  u nisur  nga  këto  supozime, nuk  ka  asgjë  më  të mirë  sesa  të  mos  flasësh  për  të  rifituar  vetepermbajtje. Në  të  tilla rrethana , behet  fjale per  një  vendim  inteligjent.

Nga  ana  tjetër, siç e kemi  thënë  tashmë, mos  te  flasim për  të  ndëshkuar  ose  që  personi  tjetër  te “dorëzohet” rrallë  sjell  rezultate  të  mira. Ndonjëherë duhet të përballemi me sfidën që nënkupton shprehjen e inatit ose të zemërimit tonë, por pa e lënduar tjetrin. Zgjidhja nuk është që të mos flasim, por të përpiqemi dhe të gjejmë mjetet për të ndërtuar ura për mirëkuptim. Mungesa e dialogut mund t’a bëjë tjetrin të hape rrugë, por kjo nuk do të thotë që konflikti zhduket. Nga ana tjetër, mund të ndodhë që nga  nje  top  i  vogel  problemi  te  shnderrohet  ne  nje  ortek.

Ndoshta do të mjaftonte të krijonim kushte më të mira për dialog, ose një mënyrë tjetër për të shprehur mosmiratimin tonë. Ndonjehere  berja  e  mjedisit  më  të  ngrohtë  dhe  më  të  dashur  ndihmon  për  të ringjallur  komunikimin.Duke  folur  me  zemër, gjithmonë  duke  ndjekur  sentimentet  tona, atë  që ndiejmë ne  dhe  jo  atë  që  besojme  se  ndjen  tjetri  jemi  te  sigurte  qe  nuk  do  te  shkaktojme  kurre  dëme.  Le t’a provojme..

(psikologjia per te gjithe)

Gjithashtu mund të pëlqeni dhe