Fshehja ose ndrydhja e ankthit sjell edhe më shumë ankth !

Ankthi është një nga çrregullimet më të shpeshta dhe kohët e fundit po shtohet shumë. OBSH  thotë se nga 1990 deri më sot numri i personave që  kanë  ankth është  dyfishuar. Megjithatë pas çdo shifre eshte  nje  person  qe  vuan nga  nje  gjendje angeshtie  e  pergjitheshme  që  jo  gjithmone  mund  t’a  shpjegoje, por  qe  i  shkakton  nje  vuajtje  te  madhe  dhe  ndikon  ne  cilesine  e  jetes  se  tij. Kur  kemi  ndjesine  se  nga  nje  moment  ne  tjetrin diçka  e  keqe  do  te ndodhe, jemi  si  ne  fije  te  perit  dhe  nuk  arrijme  te  qetesohemi. Preokupimet  na  pushtojne  mendjen  dhe  eshte  e  veshtire  të  bejme  nje  jete  te  qete  dhe  te  lumtur.

Thëniet e meposhteme  mbi  ankthin  mund  të  na  ndihmojne t’a  kuptojme  me  mire  kete  gjendje, ne  menyre  qe  te mos  e  lejojme  te  ndikoje  negativisht  ne  jetën  tone: Per te  eleminuar  ankthin duhet  para  se  gjithash  t’a  kuptojme.

1. Frika i  mpreh shqisat. Ankthi i paralizon ato-Kurt Goldstein.Frika është një emocion që mund të  na shpëtojë  jetën  në  një  moment rreziku, sepse  funksioni  i  saj  është  pikërisht  të  na  përgatisë të  largohemi  nga  situata  ose  t’a  përballojmë  atë. Ankthi, nga  ana  tjetër, nuk  ka  një  funksion  adaptues, por  na  çon  ne  paralizim, duke  na  bërë  viktima  të  shqetësimeve  të  pandërprera.

 2- Pjesa  me  e  madhe  e  gjendjes  se  tensionit  të  njerëzve  nuk  vjen  sepse   kemi  shumë  gjëra për të bërë, por  nga  mos  përfundimi i asaj  që  kemi  filluar –David AllenShpesh  jemi  ne  që  e  ushqejmë  stresin  dhe  tensionin  nepermjet  zakoneve  të  këqija  qe  kemi  dhe  zvarritja  psh. mund  të  bëhet  një  pengese  e  madhe  për  mirëqenien  tonë  emocionale. Nqse  vazhdimish  kemi  detyra  të  lëna  pezull, apo  të  papërfunduara, ato  behen  më  stresuese  sesa  detyra  ne  vetvete., kështu  që  gjithmonë është  më  mirë  të  perballemi sa  më  shpejt  që  të  jetë  e  mundur  me  detyren  qe  kemi  per  te  realizuar.

3- Intensiteti  i  ankthit  është  proporcional  me  rëndësinë  që  ka  situata  për  personin  e  prekur; edhe  pse ai  në  thelb  injoron  arsyet  për  ankthin  e  tij – Karen Horney.Në  shumicën  e  rasteve, ankthi  përjetohet  si  një  gjendje tensioni  e  pergjithëshme, kështu  që  personi  nuk  është  në  gjendje  të  shpjegojë  shkaqet  e  këtijj  ankthi. Por, intensiteti  i  ankthit do  të  jetë  gjithmonë  në  proporcion  me rëndësinë  dhe  domethenien  që  i’u  atribuojmë  ngjarjeve. Kjo  do  të  thotë  se  varet  nga  ne; ulja  e  ankthit, të  mësuarit  e  vendosjes  se  gjërave  në  perspektivë  dhe  distancimi  psikologjik  nga  ngjarjet.

4- Kërcënimet  ndaj  vetëvlerësimit  tonë  ose  ideja  që bëjmë  për  veten  shpesh  shkaktojnë  më  shumë ankth  sesa  kërcënimet  ndaj  integritetit  tonë  fizik – S.Freud.Stresi  është  një  mekanizëm  i  projektuar  për  t’u  aktivizuar  në  situata  specifike  ku  integriteti  fizik  yni është  në  rrezik. Më  pas, gjithçka  duhet  të  kthehet  në normalitet. Por  në  shoqërinë  e  sotme  rreziqet  fizike janë  zvogëluar, duke  i  lënë  vendin  rreziqeve  të  tjera shoqërore  që  shkaktojnë  aktivizim  të  vazhdueshëm. Si rezultat, ne  jetojmë  në  një  gjendje  stresi  të  përhershëm  që  gjeneron  ankth.

5- Fshehja  ose  ndrydhja  e  ankthit  prodhon  në  fakt, më shumë ankth – Scott Stossel.Shtypja  e  gjendjeve emocionale  nuk  është  një  ide  e  mirë. Ajo  që  ne përpiqemi  të  shtypim  nuk  zhduket, por  mbetet  e bllokuar  dhe  vazhdon  të  shkaktojë  dëme. Për  më tepër, për  të  shtypur  përmbajtjen  psikologjike  ne  duhet  të  përdorim  një  sasi  të  madhe  energjie, dhe  kjo  si  perfundim  gjeneron  lodhje  dhe  ankth. Nëse  duam  të  zgjidhim  një  problem, hapi  i  parë  është t’a  njohim  qe  ekziston  si  problem. Në  fakt, meditimi  mindfuness për  ankthin  bazohet  pikerisht  në  njohjen  e  ekzistencës  së  tij, por pa  e  lënë  veten  te  kushtezohemi  prej  tij.

6- Nuk  duhet  te  kontrrolloni  mendimet  tuaja. Duhet  vetem  te  mos  e  lësh  më  veten  të  kontrrollohesh  prej  tyre. – Dan Millman.Shpesh, ankthi  është  rezultat  i  obsesionit  tonë  per  te  patur  nen  kontrroll  gjithçka. Kur  duam  të  kontrollojmë  gjithçka  dhe  nuk  lëmë  hapësirë  për  pasiguri  dhe kaos, të  cilat  janë  dy  konstante  në  jetën  tonë, ne  reagojmë  gjithe  ankth. E  njëjta  vlen  edhe  për mendimet; bëhemi  ankthioz  kur  nuk  mund  t’i  kontrollojmë  ato  dhe  si  pasoje  aktivizohet  efekti  i  rikthimit  mbrapsh.: sa  më  shumë  përpiqemi  të  shmangim  një  mendim, aq  më  i  fortë  do  të  bëhet. Zgjidhja  është  t’a  lëmë  të  shkojë, t’a  marrim  parasysh  kete  gje  pa  i  dhënë  shumë  rëndësi  qe  te  mos  e  lejojme  të  na  dëmtojë.

7- Shqetësimi  nuk  eliminon  dhimbjen  e  të  nesermes, por  fuqinë  e  sotme – Corrie ten Boom.Ne nuk  jemi  plotësisht  të  vetëdijshëm  për  peshen  e  shqetësimeve  tona. Ka  edhe  nga  ata  që  thonë  se shqetesimi  ndihmon  për  të  shmangur  problemet  ne  te  ardhmen.Nuk  eshte  keshtu ! Shqetësimet  janë krejtësisht  të  padobishme  nëse  nuk  zëvendësohen  me  një  plan  veprimi  efektiv. Kur  shqetësimet  bëhen  mendime  të  përsëritura, ato  na  bëjnë  vetem  të  ndihemi  keq, duke  na  hequr  energjinë  tonë emocionale.

8- Ankthi është si një karrige lëkundëse; je gjithmonë në lëvizje,por nuk avancon asnjë hap ! – Jodi Picoult.Ankthi e mban mendjen të zënë duke u kapercyer nga një mendim katastrofik në një tjetër, nga një fatkeqësi e mundeshme në një tjetër, por këto shqetësime nuk çojnë askund, përkundrazi na zhytin në një rreth vicioz që nxit ankth.

9- Ankthi  ynë  nuk  vjen  nga  të  menduarit  për  të  ardhmen, por  nga  deshira  për  t’a  kontrolluar atë – Kahlil Gibran.Te  mendosh  per  te  ardhmen  është  e  domosdoshme. Duhet  të  planifikojmë  ku  do  t’i  hedhim  hapat, duhet  të  parashikojmë  pengesat  e  mundshme  dhe  t’i  paraprijmë  ato. Ky  mendim reflektues  nuk  gjeneron  ankth, ajo  që  gjeneron  ankth  është  te  duash  te  kontrrollosh  çdo  detaj  dhe të mos  pranosh  që  mund  të  kemi  edhe  pengesa  te  papritura.

10 – Pesha  e  ankthit  është  më  e  madhe  se  e  keqja  që  e  shkakton  atë – Daniel Defoe.Në përgjithësi  ankthi  është  rezultat  i  shqetësimeve  të  tepruara, është  si  një top  debore  që  zbret  në  luginë  duke  u  zmadhuar  gjithnje  e  me  shume.. Si  rezultat, shpesh  pasojat  psikologjike  që  sjell  janë shumë  më  të  këqija  sesa  situata  që  e  shkaktoi.

Për  t’ju  kursyer  kohe  dhe  për  më  kureshtarët  ja  cilët  janë  autorët  e  mësipërm:Kurt Goldstein (neuropsikiater Gjerman),David Allen (menaxher konsulent,autor),Karen Horney(psikanaliste gjermane),Scott Stossel(gazetar editorialist amerikan),Dan Millman(autor amerikan),Corrie ten Boom(shkrimtare hollandeze ish sahatçie),Jodi Picoult(shkrimtare amerikane),Kahlil Gibran(shkrimtar libanezo-amerikan)Daniel Defoe,(shkrimtar anglez).Ne kete liste mungon vetem autori i pikes 4.♥♥

(psikologjia për të gjithë)                                                                                                                10/Janar/2019