Psikologe Arta Naçi
Keshillime Klinike

Kur emocionet errësojnë arsyen.

 

Ka  momente  kur  emocionet  e  forta  na  marin  perpara  dhe  nuk   dimë  më  çfarë  bëjmë  dhe  çfarë  themi. Këpusim  fjalë  pa  u  menduar  dhe  marrim  vendime  për  të  cilat  pendohemi  më  vonë . Na  qëllon  pra  që  t’a  humbasim  arsyen  sepse  emocionet  na  e  “konfiskojnë” atë . Ky  shpërthim emocional  ka  një  shpjegim : sistemi  limbik  deklaron  një  lloj “gjendje  të  jashtëzakonshme” nje  alarm  dhe  përdor  të  gjitha  burimet  e  trurit  për  të  kryer  funksionet  e  tij. Ky  “konfiskim”  ndodh brenda  pak  sekondash  dhe  gjeneron  menjehere  nje  reaksion  ne  korteksin  prefrontal (zona e  lidhur  me  reflektimin), kështu  që  nuk  kemi  kohë  për  të  vlerësuar  se  çfarë  po  ndodh  që  të  vendosim  në mënyrë  racionale. Me  fjalë  të  tjera, zona  e  trurit  që  lidhet  me  emocionet  na  pengon  të  mendojmë. Problemi  është  se  sistemi  limbik  është  një  zonë  me  një  repertor  shumë  të  kufizuar  të  sjelljeve, që na  verbon, sepse  na  pengon  të  shohim  alternativa  të  tjera  të  mundshme.

Prandaj, duhet  te  kemi  parasysh  qe  te  mos  marim  vendime  kur  jemi   te  “acaruar”  nga  emocionet. Mundohemi  te  vetepermbahemi ; marim  fryme  thelle,  bejme  nje  hap  prapa  dhe  observojme  situaten  ne  perspektive. Nuk  marim  asnje  vendim  derisa  emocionet  te  qetesohen, derisa  të  jemi  plotesisht  te  bindur  per  hapat  qe  po  bejme. Ne  kete  menyre  i  kursejme  vetes  shume  konflikte, pendesa  dhe  zhgenjime  gjate  gjithe  jetes. Ju  flasim  edhe  femijeve  per  shpërthimet  emocionale. Zor  te  mund  te  kuptojne parimin  e  sistemit  limbik  dhe  korteksit  cerebral  por  mund  t’jua  shpjegojmë  me  fjalë  të  tjera…me  nje  histori  te  shkurtër  si  kjo  më  poshtë.

Ishte  nje  djalë  që  zihej  gjithmone  me  te  vellain, me  prinderit  dhe  me  shoket  e  shkolles…Nje  pasdite  i  jati  i  dha  nje  dhurate. Djali e  hapi  me  shpejtesi  nga  kurioziteti, por u  surprizua  shume  nga  ajo  që  pa ; ishte  nje  kuti  plot  me  gozhde. I  jati  e  veshtroi  dhe  i  tha: Biri  im  po te  jap  nje  keshille; sa  here  qe  te  humbasesh  qetesine, sa  here  qe  i  pergjigjesh  keq dikujt  dhe  diskuton, ngul  nje  gozhde  ne  deren  e  dhomes  tende…Diten  e  pare  femija  nguli  37  gozhde. Me  kalimin  e  kohes mesoi  ta  kontrrolloje  zemerimin,keshtuqe  nr.i  gozhdeve filloi  te  pakesohej.Kuptoi  qe  ishte  me  e  thjeshte  te  kontrrollonte  inatin  sesa  te  ngulte  gozhde ne  deren  e  dhomes

Me  ne  fund  djali  u  ekuilibrua  dhe  nuk  e  humbiste  me  durimin . I  jati  shume  krenar, i  sygjeroi  qe  per  çdo  dite  qe  arrinte  te  permbante  zemerimin , mund  te  hiqte  nje  gozhde  nga  dera. Ditet  kaluan   derisa  arriti   ti  shkule  te  gjitha. Atehere   babai  e  mori  per  dore e  çoi  perpara  deres  dhe  i  tha : –  bere  mire  biri  im, por  shiko  vrimat…Dera  nuk  do  te  jete  me  njesoj  si  me  pare. Kur  i  shpreh  gjerat  me  inat, le  nje  shenje  si  kjo. Nuk  ka  rendesi  sesa  here  kerkon  falje ;  shenja  do  mbetet  gjithmone  aty. Nje  lendim  me  fjale  eshte  i  demshem  sa  ai  fizik. Mos  harro  se  miqte  jane si  guret  e  rralle, mos  i  plagos  sepse  ka  demtime  te  parikthyeshme  dhe  nuk  ka  falje  qe  mund  ti  riparoje.

(tregime terapeutike)                                                                3/prill/2019

Gjithashtu mund të pëlqeni dhe